PYTHON -> INSTRUKCJA WARUNKOWA

SPIS TREŚCI

Szkoła podstawowa

• Przykłady i zadania – str. 1
• Rozwiązania zadań – str. 2

Liceum i technikum

• Przykłady i zadania – str. 3
• Rozwiązania zadań – str. 4

POZIOM 1 – SZKOŁA PODSTAWOWA

WSTĘP

Ogólny zapis instrukcji warunkowej:

if warunek:
instrukcja1
else:
instrukcja2

Warunek może być prawdziwy lub fałszywy. Jeżeli warunek jest prawdziwy to wykonuje się instrukcja1, jeżeli jest fałszywy to wykonuje się instrukcja2. Else jest opcjonalne czyli nieobowiązkowe. To czy zostanie wykorzystane zależy od programisty.

PRZYKŁADY

Przykład 1
Liczba 20 jest większa od 10 dlatego warunek a > b jest prawdziwy. Program wykona więc obydwie instrukcje print a na ekranie wyświetli się:
tak
tak

a = 20
b = 10
if a > b:
    print("tak")
    print("tak")

W niektórych językach programowania wcięcia służą jednie do poprawienia czytelności kodu. W Pythonie wcięcia informują w którym miejscu rozpoczyna się i kończy blok instrukcji. W tym przykładzie blok instrukcji składa się z dwóch instrukcji print(„tak”). Przemyśl to i zapamiętaj.

Przykład 2
Warunek a > b jest fałszywy ponieważ liczba 5 nie jest większa od 10. Nie wykona się więc blok instrukcji zawierający print.

a = 5
b = 10
if a > b:
    print("tak")
    print("tak")

Przykład 3
Skup się po raz kolejny! Pierwszy print jest częścią instrukcji warunkowej. A czy drugi też?

a = 20
b = 10
if a > b:
    print("tak")
print("tak")

Odpowiedź na to pytanie jest negatywna. Drugi print(„tak”) nie należy do instrukcji warunkowej. Wynika z tego bardzo ważny wniosek. Niezależnie od tego czy warunek jest prawdziwy czy fałszywy, drugi print zawsze się wykona. Sprawdź to zmieniając wartości a i b.

Przykład 4
Czy liczba 5 jest większa od 10? Oczywiście, że nie. Warunek jest więc fałszywy. Pierwszy print się nie wykona. Drugi wykona się zawsze, ponieważ jest zapisany poza pętla.

a = 5
b = 10
if a > b:
    print("tak")
print("tak")

Przykład 5
W tym przykładzie nie ma niczego nowego. Została tylko zwiększona liczba instrukcji.
Pamiętaj! Wcięcia w Pythonie mają ogromne znaczenie.

a = 20
b = 10
if a > b:
    print("tak")
    print("tak")
    print("tak")
else:
    print("nie")
    print("nie")
    print("nie")

Przykład 6
Ponieważ warunek jest fałszywy, program wyświetli 3x „nie”.

a = 5
b = 10
if a > b:
    print("tak")
    print("tak")
    print("tak")
else:
    print("nie")
    print("nie")
    print("nie")

Ciekawostka 1

imie1 = "Tomek"
imie2 = "Wojtek"
imie3 = "Ewka"
print(f"{imie1}, {imie2} i {imie3} lubię was! Idziemy dzisiaj do kina?")

Przykład 7
W tym przykładzie założymy dla uproszczenia, że a i b przyjmują różne wartości. Dla a=5 i b=15 warunek jest fałszywy.

# zakładamy, że liczby są różne
a = 5
b = 15
if a > b:
    print("a jest większe od b")
else:
    print("b jest większe od a")

Przykład 8
Rozbudujmy nieco poprzedni przykład. Wartości a i b mogą być dowolne.
Jeżeli a jest równe b wykonaj pierwszy print.
W przeciwnym wypadku wykonaj zagnieżdżoną instrukcję warunkowa elif.
Po elif należy wpisać warunek a > b. Jeżeli a>b wyświetl „a jest większe od b” w przeciwnym wypadku „b jest większe od a”.

a = 5
b = 15
if a == b:
    print("a jest równe b")
elif a > b:
    print("a jest większe od b")
else:
    print("b jest większe od a")

Przykład ten możemy zapisać również za pomocą trzech instrukcji warunkowych.

a = 5
b = 15
if a == b:
    print("a jest równe b")
if a > b:
    print("a jest większe od b")
if a < b:
    print("b jest większe od a")

Przykład 9
Program sprawdza czy wartość zapisana w a jest różna od b?

a = 1
b = 3
if a != b:
    print("a jest różne od b")
else:
    print("a jest równe b")

Wpisz do zmiennej b liczbę 1 i sprawdź co wyświetli się na ekranie.

Przykład 10
Program sprawdza czy wartość zapisana w a należy do określonego przedziału.

a = 7
if 5 <= a <= 10:
    print(f"{a} należy do przedziału <5,10>")
else:
    print(f"{a} NIE należy do przedziału <5,10>")

Przykład 11
Program sprawdza czy wartość zapisana w a jest równa 1 lub 3 lub 5?

a = 5
if a == 1 or a == 3 or a == 5:
    print("a jest równe 1 lub 3 lub 5")

Przykład 12
Program sprawdza czy wartość zapisana w a jest parzysta i większa od zera?

a = 8
if a % 2 == 0 and a > 0:
    print("a jest liczbą przystą większą od 0")

Ciekawostka 2

"""
To jest komentarz wielowierszowy.
Nie ma on wpływu na działanie programu.
Sprawdź to!
"""

ZADANIA

Zadanie 1
Napisz program obliczający wartość bezwzględną z liczby podanej przez użytkownika.

Zadanie 2
Napisz program informujący czy liczba podana przez użytkownika jest większa, mniejsza czy równa zero. Wykorzystaj tylko dwie instrukcje warunkowe.

Zadanie 3
Napisz program informujący czy liczba podana przez użytkownika jest parzysta czy nieparzysta.

Zadanie 4
Napisz program wyznaczający najmniejszą z trzech liczb podanych przez użytkownika.

Zadanie 5
Napisz program, który odpowiada na pytanie, czy wśród trzech liczb są choć dwie takie same.

Zadanie 6
Napisz program, który odpowiada na pytanie, czy trzy podawane liczby całkowite są ustawione w porządku rosnącym.

Zadanie 7
Napisz program sprawdzający czy liczba podana przez użytkownika jest z przedziału <1,10> lub <17,21>